Angst voor de tandarts? 5 tips om iets geruster in de tandartsstoel te liggen.

In de praktijk waar ik werk krijg ik regelmatig mensen in de stoel die angstig zijn voor de tandarts/mondhygiënist. Deze angst varieert van niet ontspannen in de stoel liggen tot volledig in paniek raken. Vaak is de angst veroorzaakt door een trauma in de jeugd, bijvoorbeeld dat iemand veel pijn gehad heeft tijdens een bepaalde behandeling en dit meerdere malen aangaf aan de behandelaar en deze gewoon doorging. Deze situaties kunnen zorgen voor een bepaalde onmacht, waardoor mensen jarenlang niet meer naar een tandartspraktijk durven toe te stappen.
Op basis van mijn ervaringen heb ik een aantal tips samengesteld, die u wellicht kunnen helpen om in ieder geval iets rustiger in de tandartsstoel te gaan liggen.

Kies een tandarts uit die gespecialiseerd is in het behandelen van angst-patiënten

Elke tandarts kan zich ‘angsttandarts’ noemen. Dit komt omdat dit geen beschermde titel is. Een tandarts die zich echt heeft gespecialiseerd in het behandelen van angstige patiënten heeft de beschermde titel Tandarts Angstbegeleiding. Deze tandartsen hebben een opleiding gevolgd van 3 jaar waarin zij zich volledig richten op het wegnemen van de tandartsangst bij mensen. Zij werken bijvoorbeeld ook samen met een psycholoog. Let wel op dat u voor deze tandartsen altijd een doorverwijzing nodig heeft van uw huisarts of tandarts (die u bijvoorbeeld niet verder kan helpen omdat uw angst te groot is). Daarnaast zijn de wachtlijsten voor deze tandartsen vaak ook erg lang.

Zoek een tandarts die positief in uw omgeving bekend staat

Indien u toch uw angst eerst wil proberen te overwinnen bij een ‘gewone’ tandarts, dan kunt u het beste uw omgeving vragen over welke tandartsen bekend staan om het goed begeleiden van mensen met tandartsangst. Vaak kunt u zo al ontdekken welke tandarts goed aangeschreven staat binnen een gemeenschap.

Geeft duidelijk aan wat u wil, wat u verwacht en waar u tegen aanloopt

Dit is heel erg belangrijk, niet alleen voor uzelf, maar ook voor de behandelaar. Maak bijvoorbeeld bij de kennismaking gelijk duidelijk dat u bang bent voor de tandarts. Zo weet de behandelaar ook waar hij/zij aan toe is. Deze kan dit namelijk niet altijd duidelijk zien aan uw lichaamstaal. Daarnaast kunt u eventueel vertellen waardoor u bang bent geworden en het allerbelangrijkste waarvoor u bang bent! U kunt eventueel ook van te voren afspreken dat u bij het eerste bezoek alleen een gesprek heeft (dit geeft vaak al een stuk rust van te voren) of dat er alleen foto’s gemaakt worden. Daarnaast kunt u de tandarts vragen om bijvoorbeeld alle instrumenten te laten zien voor een behandeling en vragen om uitleg. Wat vaak ook helpt is om af te spreken met uw behandelaar dat u een ‘waarschuwingsteken’ geeft wanneer het niet gaat, zodat de behandelaar dan even stopt. Dit kan bijvoorbeeld het opsteken van uw hand zijn of een geluid maken.
Indien u geen klik heeft met uw behandelaar, bespreek dit gelijk. U kunt dan samen kijken voor een oplossing of eventueel kunt u dan toch kiezen voor een andere behandelaar.

Vraag om een verdoving

Een goede tandarts zal van te voren zeggen of een behandeling pijn kan gaan doen. Echter, elk mens heeft een andere pijnbeleving. Angstige mensen reageren vaak sterker op pijnprikkels, dus het kan misschien verstandig zijn om dan sneller voor een verdoving te kiezen. Indien u het krijgen van een verdoving al heel beangstigend vindt, dan kunt u afspreken om voor de behandeling te oefenen. Zo stapt u misschien iets geruster de stoel in. U kunt eventueel ook gebruik maken van een voorverdoving. Dit is een soort van zalfje of spray die op het slijmvlies wordt gesmeerd, waardoor u het prikje iets minder zult voelen.

Neem iemand mee

Indien u de stap heeft gezet om weer naar de tandarts te gaan, dan is het misschien handig om iemand mee te nemen die u vertrouwt. Dit kan bijvoorbeeld uw partner, moeder, vader of broer/zus zijn. Neem wel iemand mee die geen angst heeft voor de tandarts en die rustig blijft in situaties waar u in de stress kan raken. U kunt ook eventueel iets mee nemen om vast te houden, bijvoorbeeld een knuffeltje of een stressbal. Hier kunt u in knijpen als u het erg spannend vindt, dit geeft ook afleiding. U kunt daarnaast ook muziek meenemen, overleg dit altijd wel met de behandelaar. Doe bijvoorbeeld 1 oordopje in tijdens een behandeling, zodat de behandelaar wel met u contact kan houden.

Uiteindelijk is het belangrijk om te beseffen dat u echt niet de enige bent die angst heeft voor de tandarts. U hoeft zich hiervoor niet te schamen! Ook hoeft u zich niet schamen voor uw gebit, een tandarts of een mondhygiënist is tenslotte opgeleid om u te helpen en uw gebit weer te herstellen!

Met vriendelijke groet,
Laura, mondhygiëniste